Twierdza Przemyśl

 

Jako młody człowiek penetrowałem dość intensywnie forty Twierdzy Kraków, ponad 20 lat temu ale zawsze myślałem o Twierdzy Przemyśl. Plany odkładane latami wreszcie, przynajmniej w jakimś niewielkim stopniu zmaterializowały się we wrześniu 2020 roku jako pierwszy dzień mojej włóczęgi po ścianie wschodniej. Jadąc do Przemyśla samochodem ciężkim grzechem byłoby nie zahaczyć chociaż o kilka fortów. 

mapka z przewodnika "Fortyfikacje" (2005)

Budowa twierdzy nabrała tempa w ostatnim dwudziestoleciu XIX wieku, by w 1914 po wybuchu I Wojny Światowej stanowić realną przeszkodę na drodze wojsk rosyjskich. Jednak po 137 dniach obrony twierdza musiała skapitulować z uwagi na brak żywności i amunicji. Wtedy to broniące się wojska austro-węgierskie wysadziły zasadnicze elementy twierdzy. Po uderzeniu wyprowadzonym z rejonu Gorlic (bitwa gorlicka) została jednak odbita. Nie przedstawiała już jednak specjalnej wartości obronnej.

Zacząłem od fortu XI Duńkowiczki

Więcej o focie tu: http://www.twierdzaprzemysl.org/index.php?menu=art&akction=fort-XI-dunkowiczki-twierdza-przemysl 

Dojechałem wygodną asfaltową drogą, więc bez problemów. Fort jest odnowiony i zadbany. 

Następnie przemieściłem się w rejon wsi Bolestraszyce do fortu XIII San Rideau.

Więcej o forcie tu: http://www.twierdzaprzemysl.org/index.php?menu=art&akction=fort-XIII-San-Rideau-twierdza-przemysl 

Tu już mogłem zapuścić się w korytarze, potajniki. Fort co prawda został wysadzony przez obrońców jednak to co pozostało i tak stanowi sporą atrakcję. 

Mijam Przemyśl i kieruję się w stronę Medyki. Tu przy samej granicy z Ukrainą są dwa najciekawsze forty z tych, które przyszło mi oglądać.

Fort XV Borek – zaopiekowany, z równo przystrzyżoną trawą robi fajne wrażenie a z okienka w pancernej kopule rozciąga się widok na drogę w kierunku Medyki. 

Więcej o forcie tu: http://www.twierdzaprzemysl.org/index.php?menu=art&akction=fort-XV-borek-twierdza-przemysl 

Niewiele oddalony od niego jest znacznie potężniejszy fort I Salis Soglio – jedynie jego część uległa wysadzeniu, można więc zobaczyć jaki był duży wczasach świetności. Jest też gdzie pomyszkować. 

Więcej o forcie tu: http://www.twierdzaprzemysl.org/index.php?menu=art&akction=fort-I-salis-soglio-siedliska-twierdza-przemysl 

Miejska legenda głosi, że w jednym z fortów, w zasypanej wybuchem jego części po I WŚ robotnicy odkryli dwóch rosyjskich oficerów. Jeden już nie żył, drugi zmarł wkrótce po odnalezieniu. Ponoć odkrycie było potwierdzone policyjnym protokołem. Prawda to czy nie ale dodaje smaczku historii tych fortyfikacji.

Jak widzicie na załączonej mapce cała twierdza to ogrom budowli i aby to wszystko zobaczyć trzeba poświęcić sporo czasu. Ja wybrałem kilka najciekawszych moim zdaniem fortów i na nich się skupiłem aby wieczorem zasiąść na przemyskim rynku przy browarku. Jeśli będziecie, zwłaszcza samochodem w rejonie Przemyśla to polecam Wam odwiedzenie kilku wybranych fortów Twierdzy Przemyśl.

PS

W Budapeszcie jest pomnik obrońców Przemyśla. Chodzi oczywiście o węgierskich żołnierzy tam walczących.